คุณหมอแนะนำ

• พันธุกรรมและเชื้อชาติ
• ฮอร์โมนเพศหญิงเอสโตรเจน พบได้บ่อยในช่วงตั้งครรภ์หรือผู้หญิงที่กินยาคุมกำเนิดเป็นเวลานาน

• แสงแดดมีทั้ง UV A และ B ซึ่งกระตุ้นทำให้เกิดฝ้า รวมถึงริ้วรอยเหี่ยวย่นก่อนวัยได้
• การได้รับยาบางประเภท เช่น ยากันชัก
• การใช้เครื่องสำอางที่มีสารต้องห้าม รวมถึงการแพ้เครื่องสำอางบางประเภท ทำให้เกิดรอยดำที่คล้ายกับฝ้าได้เช่นกัน

• รักษาตามสาเหตุที่ทำให้เกิดฝ้า
• หลีกเลี่ยงแสงแดดแรงจัด ช่วงเวลา 10 โมงเช้า – 4 โมงเย็น
• ทาครีมกันแดดที่ป้องกันได้ทั้ง UV A และ B เป็นประจำทุกวัน ถ้าต้องอยู่กลางแดดจัด หรือไปทะเล เล่นน้ำ ควรทากันแดดซ้ำทุก 2 ชั่วโมง
• ผู้ที่เป็นฝ้าจากยาคุมกำเนิด อาจเปลี่ยนไปใช้ยาคุมกำเนิดสูตรฮอร์โมนต่ำ หรือเปลี่ยนไปใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นแทน
• การรักษาด้วยผลิตภัณฑ์เวชสำอางต่างๆ เพื่อรักษาฝ้า ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่มีความน่าเชื่อถือ ได้รับการรับรองจาก อย. ว่าไม่มีสารต้องห้ามที่ทำให้เกิดอันตรายกับผิว
• การรักษาด้วยยา ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยาทุกชนิด ไม่ควรซื้อยาใช้เอง ยาทาที่ใช้บ่อย เช่น ไฮโดรควิโนน กรดวิตามินเอ หรือ สเตียรอยด์ จะช่วยลดการสร้างเม็ดสี ทำให้ฝ้าดูจางลงได้ แต่มีผลข้างคียงทำให้ผิวบาง และดำคล้ำกว่าเดิม ยากินบางชนิด เช่น Tranexamic acid ก็สามารถลดการสร้างเม็ดสีได้เช่นกัน แต่มีผลข้างเคียงเช่นกัน
• การทำ Treatment หรือ เลเซอร์ เช่น การผลัดเซลล์ผิว การผลักตัวยาเข้าสู่ผิว หรือการทำเลเซอร์ ขึ้นอยู่กับสภาพผิวหน้าของแต่ละคน ควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพื่อเลือกวิธีการดูแลที่เหมาะกับสภาพผิวหน้าของแต่ละคน 

ระวังครีมที่มีส่วนผสมสเตียรอยด์

ปัจจุบันครีมในท้องตลาดมีการแอบผสมสเตียรอยด์ด้วย (ตามที่เห็นข่าวจากอย.อย่างต่อเนื่อง) ซึ่งไม่มีผู้ขายรายไหนบอกผู้ซื้อก่อน เพราะถ้าบอกก่อนก็จะไม่มีใครซื้อ

การทาครีมที่มีสเตียรอยด์ในบริเวณกว้าง ร่างกายอาจดูดซึมยามากไปและทำให้มีผลต่อระบบในร่างกาย เช่น ตัวบวม ระบบสเตียรอยด์ในร่างกายผิดปกติ ทำให้ภูมิต้านทานตามธรรมชาติลดลงได้

การทาครีมสเตียรอยด์เป็นเวลานาน สามารถเกิดผลข้างเคียงกับผิวหนัง ได้แก่ ผิวเปราะบาง, ขาวซีดผิดปกติ, เส้นเลือดในชั้นผิวหนังแท้ด้านบนมีการขยายตัว ทำให้มีโอกาสระคายเคือง และยังมีโอกาสติดเชื้อง่ายขึ้น และมีความเสี่ยงต่อการเกิด มะเร็งผิวหนัง บริเวณที่ทายามาเป็นเวลานานด้วย

การใช้ครีมที่มีสเตียรอยด์จึงมีผลข้างเคียงและอันตราย บางรายอาจต้องใช้เวลาในการรักษาผลข้างเคียงนั้นหลายปี

ดังนั้น การใช้ครีมทาหน้า ควรมั่นใจก่อนนว่า ครีมนั้นผ่านการรับรองจาก อย. ก่อน หรือซื้อกับผู้ที่มีความรู้ด้านผิวหนังโดยตรง เมื่อพบว่ามีความผิดปกติกับผิวหนังควรปรึกษาแพทย์ผิวหนัง

-------------------------------------------------------------------------------------

กระแดด

กระแดดสามารถพบได้บ่อยถึง 90 เปอร์เซ็นต์ ในคนที่มีอายุมากกว่า 50 ปี การรักษากระแดดต้องทำโดยแพทย์ผิวหนัง และต้องดูแลตนเองให้ถูกวิธี

กระแดดเกิดจากแสงแดด โดยรอยโรคที่พบได้บ่อยถึง 90 เปอร์เซ็นต์ในคนที่มีอายุมากกว่า 50 ปี ซึ่งจะพบมากในบริเวณที่เจอแสงแดด เช่น ใบหน้า มือ หลังแขน เป็นต้น ซึ่งส่งผลทำให้ผู้ป่วยเกิดความกังวลและส่งผลความไม่มั่นใจ

แสงคลื่นช่วงแสงอัลตราไวโอเลตและช่วงแสงความร้อน ส่งผลทำให้เซลล์เม็ดสีเมลานินที่อยู่ในชั้นผิวหนังชั้นบนเกิดการขยายตัวมีขนาดใหญ่มากขึ้นและมีสีเข้มขึ้น ซึ่งจะส่งผลให้รอยโรคมีลักษณะเป็นสีน้ำตาลเข้ม ขอบชัดลักษณะเป็นวงรี บางครั้งมีรูปร่างและสีเข้มเหมือนตับ โดยอาจจะมีขนาดใหญ่ได้ถึง 6 เซนติเมตร โดยจะพบได้บ่อยที่บริเวณใบหน้า ไหล่ แขน และหลังมือ ในรายที่มีประวัติเจอแสงแดดมาเป็นเวลานานๆ

การรักษากระแดด

1. การรักษาด้วยยาทาเฉพาะที่กลุ่มยาทาลดรอยดำ เช่น hydroquinone, tretinoin, adaptable สามารถลดรอยดำได้ รวมถึงการใช้กรดลอกผิว ในความเข้มข้นที่ต่างๆ กัน แต่ต้องทำโดยแพทย์ผิวหนัง ไม่แนะนำให้ซื้อมาทำเอง
2. การรักษาด้วยการใช้ไนโตรเจนเหลว, เลเซอร์เม็ดสีโดยการใช้ไอเย็น และเลเซอร์รักษานั้น อาจจะต้องทำหลายครั้งแต่ละครั้งจะมีแผลที่ตกสะเก็ด ถ้าเลี่ยงแดดและดูแลแผลไม่ถูกต้องอาจทำให้เกิดรอยดำมากขึ้น หรือทำให้เกิดรอยขาวได้

การรักษาส่วนใหญ่จะสามารถทำให้รอยโรคจางลงหรือหายไปได้ชั่วคราวและมีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้ค่อนข้างบ่อย แต่ส่วนใหญ่จะมีสีที่จางลงมากกว่าก่อนการรักษาถ้าได้รับการรักษาและการดูแลแผลหลังการรักษาที่ถูกต้อง ดังนั้นก่อนทำการรักษาควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทางผิวหนังเพื่อการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม

-------------------------------------------------------------------------------------

ปานแดง 

ปานแดงสามารถเกิดขึ้นบนผิวหนังบริเวณใดของร่างกายก็ได้ ปัจจุบันมีการรักษาปานแดงให้ดีขึ้นได้ 

ปานแดงจากหลอดเลือด 

มีมาแต่กำเนิด เป็นแผ่นสีแดงราบ สามารถขยายขนาดหรือหนามากขึ้นอย่างช้าๆ ตามอายุที่มากขึ้น ไม่สามารถหายได้เอง 

การรักษา

การยิงเลเซอร์ โดยทำหลายครั้งจึงเห็นผล      

ถ้ารักษาตั้งแต่ปานยังไม่ขยายตัวจะรักษาได้เร็วกว่ารอจนขยายใหญ่ 

ภาวะแทรกซ้อน

ถ้าปานแดงนั้นหนามากขึ้น มีผลให้โครงสร้างของอวัยวะที่มีปานอยู่มีรูปร่างผิดปกติได้ เนื่องจากมีเลือดมาเลี้ยงมาก 

ปานแดงรักษาได้ ควรรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ ก่อนที่จะขยายใหญ่ พบแพทย์ผิวหนังเพื่อการรักษาที่ถูกต้อง 

-------------------------------------------------------------------------------------

สูงวัยแล้วมีสิวด้วยหรือ

สิวเกิดได้ทุกเพศทุกวัย ดังนั้นไม่ว่าจะอายุเท่าไร ย่อมเกิดขึ้นได้ สิวในผู้สูงอายุ มีลักษณะเป็นตุ่มสีขาวเหลืองเล็กๆ หรือสีดำ มักเกิดบริเวณที่ถูกแสงแดด พบบ่อยบริเวณใต้ตาและโหนกแก้ม พบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง และคนผิวขาวมากกว่าคนผิวดำ 

มีสาเหตุจากอะไร 

การถูกแสงแดดเป็นระยะเวลานานและการสูบบุหรี่ จะทำให้เนื้อเยื่อที่ผิวหนังรอบๆ ถูกทำลายหรือเสื่อมสภาพและส่งผลให้รูขุมขนขยายออกกว้าง รวมถึงต่อมไขมันเกิดการฝ่อตัว ร่วมกับมีการอุดตันของแบคทีเรีย เช่น Propionibacterium acnes, Corynebacterium Acnes, Staphylococcus albus และยีสต์กลุ่ม Malassezia เป็นต้น และเส้นขนเล็กๆ ในต่อมไขมันและในรูขุมขน จึงทำให้ลักษณะคล้ายสิวอุดตันได้ 

มีการรักษาด้วยวิธีไหนบ้าง 

1.การใช้ยาทา จะใช้การทากรดวิตามินเอ เพื่อให้หัวสิวละลายช่วยผลัดเซลล์ผิวที่ถูกทำลายจากแสงแดด และการใช้ครีมบำรุงให้ความชุ่มชื้นร่วมด้วย เพื่อป้องกันผิวแห้งจากกรดวิตามินเอ 

2. การรับประทานยา ในกลุ่มวิตามินเอ ร่วมกับการทากรดวิตามินเอ 

3. วิธีการทางศัลยกรรม ได้แก่ การกดสิว, การขูดออก, การตัดออกด้วยวิธีการผ่าตัด, การทำเลเซอร์ ไม่ควรบีบแกะสิว หรือเจาะสิวเอง 

4. การล้างหน้าด้วยน้ำสะอาด และใช้สบู่อ่อนๆ หรือคลีนเซอร์ วันละ 2 ครั้ง 

 -------------------------------------------------------------------------------------

สะเก็ดเงินกับการเลือกรับประทานอาหาร 

โรคสะเก็ดเงิน เป็น โรคผิวหนังที่มีการแบ่งตัวของเซลล์ผิดปกติ ทำให้เกิดอาการผิวหนังอักเสบเรื้อรัง โดยมักพบเป็นผื่นแดง มีขุยสีขาวหนาตามส่วนต่างๆของร่างกาย เช่น ข้อเข่า ข้อศอก หลัง ก้นกบ และผื่นขุยบนหนังศีรษะคล้ายรังแค เล็บผิดปกติ รวมถึง ข้ออักเสบร่วมด้วยได้   

สาเหตุของโรคสะเก็ดเงิน มีได้หลายสาเหตุ เช่น  

- ความผิดปกติทางพันธุกรรม
- ความผิดปกติระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย
- ความเครียด
- การได้รับยาบางชนิด
- การดื่มเหล้า สูบบุหรี่

อาหารที่แนะนำสำหรับผู้ที่เป็นโรคสะเก็ดเงิน 

- ผักใบเขียว (dark leafy green, kale, spinach, chard, collard greens, tossing arugula) มีวิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดการอักเสบ ซึ่งผักใบเขียวยังอุดมไปด้วยไฟเบอร์ และ แคลอรี่น้อย จึงช่วยระบบขับถ่าย และไม่ทำให้อ้วนขึ้นด้วย

- ปลา มีกรดไขมันสำคัญคือ โอเมก้า 3 ช่วยลดการอักเสบ และ เพิ่มภูมิต้านทานร่างกาย รวมถึงช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ เช่น ปลาแซลมอน ปลาทูน่า ปลาแมคคอเรล ปลาทู ปลาสวาย

- ถั่วต่างๆและธัญพืชที่ไม่ผ่านการขัดสี ประกอบไปด้วย วิตามินอี วิตามินบีรวม แร่ธาตุต่างๆและใยอาหาร มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ลดการเสื่อมของเซลล์

- ผลไม้ต่างๆ แนะนำให้ทานหลากหลายชนิด เปลี่ยนวนกันไป เช่น ส้ม ฝรั่ง เมลอน มี วิตามินซีสูง ผลไม้กลุ่มเบอรี่ มีสารโพลีฟีนอลสูง สับปะรดมีสารโบรมีเลี่ยนซึ่งทำหน้าที่ต้านอนุมูลอิสระได้

- ลดการทานเนื้อแดง การทานเนื้อแดงมากๆ เพิ่มการอักเสบในร่างกายได้

- ลดการทานของหวานหรือน้ำตาล ซึ่งนำไปสู่ภาวะน้ำหนักเกินหรืออ้วนได้ และส่งผลให้อาการของโรคสะเก็ดเงินรุนแรงขึ้น

- ลดการทานของทอดต่างๆ ที่ใช้อุณหภูมิสูง จะทำให้เกิดสารประกอบ advanced glycation end products (AGEs) เกิดภาวะการอักเสบในร่างกายได้

- ลดการดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งเป็นปัจจัยกระตุ้นให้อาการสะเก็ดเงินรุนแรงขึ้น

 -------------------------------------------------------------------------------------

ลมพิษ (Urticaria)

มีลักษณะเป็นผื่นแดงนูน คัน ไม่มีขุย เปลี่ยนรูปร่างได้รวดเร็ว รอยผื่นมีขอบเขตชัดเจน และมีขนาดต่างๆกัน ผื่นมักปรากฏ 24 - 48 ชม. ก็จะจางลงโดยไม่ทิ้งรอยเดิมไว้ และอาจขึ้นใหม่ที่เดิม หรือ ย้ายบริเวณได้ ซึ่งจะเป็นๆหายๆอยู่หลายวัน

ประเภทของลมพิษ

แบ่งออกเป็น 2 ชนิด

1. ลมพิษชนิดปัจจุบัน หรือเฉียบพลัน มักมีอาการต่อเนื่องกันไม่เกิน 6 อาทิตย์ สาเหตุที่เกิดได้ คือ จากการแพ้อาหาร, แพ้ยา, แมลงสัตว์กัดต่อย การติดเชื้อบางชนิด บางรายอาจมีอาการแสดงที่อวัยวะอื่น เช่น แน่นหน้าอก, แน่นจมูก, ปวดท้อง, ความดันต่ำ, ปากและตาบวม ผื่นอาจขึ้นต่อเนื่องไปจนเป็นลมพิษเรื้อรัง

2. ลมพิษชนิดเรื้อรัง มักจะแสดงอาการแบบเป็นๆ หายๆ ต่อเนื่องกันนานเกิน 6 อาทิตย์ ซึ่งสาเหตุจะแตกต่างจากลมพิษปัจจุบัน โดยคนกลุ่มนี้ส่วนหนึ่งไม่สามารถหาสาเหตุได้ เพราะอาจเกิดจากความแปรปรวนภายในร่างกาย แต่สิ่งที่สามารถกระตุ้นให้ลมพิษเรื้อรังเป็นมากขึ้น ได้แก่ ยาแอสไพริน, ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์, ยาปฏิชีวนะ, ประจำเดือน, พักผ่อนไม่เต็มที่ เป็นต้น

อาการอื่นร่วมด้วย

ในบางรายนอกจากมีผื่นแล้ว อาจมีอาการบวมร่วมด้วย อาการบวมเกิดได้ทั่วร่างกาย แต่พบบ่อยที่หนังตา ริมฝีปาก แขน ขา หรืออาจมีแต่อาการบวมอย่างเดียว โดยไม่มีผื่น

ลมพิษก็ได้ ถ้าบวมที่กล่องเสียงจะทำให้เสียงแหบ หรือหายใจลำบาก และอาจมีอันตรายถึงชีวิต

มักพบในวัยไหน

ลมพิษพบได้ทั้งในเด็ก และผู้ใหญ่

พบได้บ่อยไหม

พบได้บ่อยประมาณ 15% ของคนทั่วไป

สาเหตุที่ทำให้เกิดลมพิษ

- ยา เช่น เพนนิซิลิน ซัลฟา คลอแรมเฟนนิคอล เป็นต้น

- แมลงกัดหรือต่อย เช่น ยุง หมัด ไร โดยอาการจะไม่รุนแรง แต่ถ้าผึ้ง หรือมดบางชนิดอาการอาจรุนแรงได้

- การสัมผัสสารเคมี เช่น เครื่องสำอาง

- การสัมผัสวัตถุบางชนิด เช่น เครื่องประดับ ขนสัตว์

- การทานอาหารกลุ่มโปรตีน เช่น อาหารทะเล เนื้อ ไข่แดง ถั่ว เนย นม ช็อคโกแลต

- สูดดมบางอย่าง เช่น ละอองเกสร ดอกไม้

- การดื่มแอลกอฮอล์

- ความร้อน ความเย็น แสงแดด การสั่นสะเทือน กดทับ เกา หรือ ขีดข่วน

- การติดเชื้อในระบบต่างๆของร่างกาย

- ความกลัว กังวล ความเครียด

- และไม่พบสาเหตุในบางคน มักเป็นลมพิษแบบเรื้อรัง

- โรคลมพิษอาจเป็นสัญญาณของปัญหาทางสุขภาพ เช่น โรคไทรอยด์ หรือลูปัส (Lupus) หรือโรคแพ้ภูมิตัวเอง ที่เรียกกันติดปากว่า “โรคพุ่มพวง”

การป้องกันและรักษา

สังเกต และจดบันทึกลักษณะอาการ เวลาที่พบอาการ อาหารที่รับประทาน สารเคมีที่สัมผัส เป็นต้น เพื่อหาสาเหตุที่เกิดขึ้น

- เมื่อพบสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ ให้หลีกเลี่ยงสาเหตุเหล่านั้น

- ถ้ามีอาการมาก หรือเป็นเรื้อรัง แนะนำว่า ควรพบแพทย์ผิวหนังเพื่อรับการตรวจวินิจฉัยอย่างถูกต้อง

ข้อควรระวัง

ถ้ามีอาการลมพิษ ร่วมกับอาการแน่นหน้าอก หายใจลำบาก ควรพบแพทย์โดยด่วน

 -------------------------------------------------------------------------------------

โรคแผลกินเนื้อ หรือโรคแบคทีเรียกินเนื้อคน

แผลที่คล้ายแมลงกัด อาจเป็นการติดเชื้อวัณโรคที่ผิวหนังได้

โรค Buruli หรือ Bairnsdale ulcer เป็นการติดเชื้อวัณโรคที่ผิวหนัง เกิดแผลเป็นก้อนที่ใต้ผิวหนัง ทำให้เข้าใจว่าเป็นตุ่มที่เกิดจากแมลงกัด แนะนำผู้ป่วยที่มีอาการควรพบแพทย์ผิวหนังเพื่อได้รับการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้อง

โรคแผลกินเนื้อ หรือโรคแบคทีเรียกินเนื้อคน ขอเรียนว่า โรค Buruli  หรือ Bairnsdale ulcer เป็นการติดเชื้อวัณโรคที่ผิวหนังที่ทำให้เกิดเป็นแผล 

การติดเชื้อพบใน หนองน้ำ  แอ่งน้ำ หรือ ผู้ป่วยสัมผัสกับน้ำในแอ่งน้ำที่มีเชื้ออยู่ 

เชื้อที่เป็นสาเหตุ  คือ เชื้อวัณโรคที่มีชื่อว่า Mycobacterium  ulcerans ทำให้เกิดโรคที่เรียกว่า Buruli  ulcer disease

ส่วนมากมักพบบ่อยในเด็ก และวัยหนุ่มสาว 

พบมากในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยพบเป็นก้อนที่ใต้ผิวหนัง  ทำให้เข้าใจว่าเป็นตุ่มที่เกิดจากแมลงกัดได้

ลักษณะแผล ตุ่มบนผิวหนังค่อยๆ ขยายออกและอาจแตกออกเป็นแผล  ขนาดของแผลอาจเซาะลึกลงไปถึงชั้นไขมันใต้ผิวหนัง  มีเนื้อตายได้  ผู้ป่วยมักไม่มีอาการเจ็บที่แผล  รู้สึกสบายดี  เนื่องจากเส้นประสาทที่บริเวณบาดแผลถูกทำลายโดยพิษจากเชื้อที่เรียกว่า Mycolactone บาดแผลอาจเกิดที่ส่วนใดของร่างกายก็ได้ แต่มักพบในส่วนของแขน ขามากกว่า 

ในผู้ใหญ่ แผลอาจมีขนาดใหญ่ และอาจขยายลามเป็นทั้งขาได้  แผลอาจเป็นอยู่ได้นานเป็นหลายเดือนหรือหลายปีได้  โดยอาจมีการหาย หรือเป็นใหม่ได้ในคนๆ เดียวกัน อาจหายโดยมีแผลเป็นหรือ อาจส่งผลให้มีอาการขาบวมจากการที่มีแผลเป็น และการไหลเวียนของระบบน้ำเหลืองที่ไม่ดี  จะไม่พบอาการข้างเคียงของต่อมน้ำเหลืองโต  หรืออาการข้างเคียงทางร่างกายอื่นๆ ที่พบร่วมกัน  จนกว่าจะมีการติดเชื้อแบคทีเรียเพิ่มเติมเข้าไปในผู้ป่วย 

การวินิจฉัยแยกโรค ในระยะแรกที่เป็นก้อนใต้ผิวหนังต้องแยกกับกลุ่มที่มีสิ่งแปลกปลอมทิ่มแทงเข้าไปในผิวหนัง (Foreign body granuloma) แมลงกัด (Insect bite reaction) การติดเชื้อราที่ผิวหนังชั้นลึก ซีสต์ใต้ผิวหนัง (Infected sebaceous cyst) ไขมันใต้ผิวหนังอักเสบ (Panniculitis) ในระยะที่เป็นแผลต้องแยกโรคกับโรคผิวหนังติดเชื้อแบคทีเรีย หรือ โรคเนื้อเน่า (necrotizing faciitis)

การรักษา ผู้ป่วยที่มีอาการควรพบแพทย์เพื่อให้ได้รับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง และควรได้รับการเพาะเชื้อจากบาดแผล เพื่อให้ทราบถึงเชื้อที่เป็นสาเหตุ และเพื่อเป็นแนวทางในการเลือกใช้ยาปฏิชีวนะที่ใช้ในการรักษาควบคู่ไปกับการได้รับการดูแลแผลที่ถูกวิธี

 -------------------------------------------------------------------------------------

โรคผิวหนังอักเสบภูมิแพ้หรือโรคภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic dermatitis)

เกิดจากการอักเสบเป็นระยะเวลานาน หรือเรื้อรังบริเวณผิวหนัง

มีลักษณะเป็นผื่นขึ้น เป็นๆ หายๆ และมีผื่นนั้น ก็จะคันกระจายตามบริเวณต่างๆ ของร่างกาย

สาเหตุ

พันธุกรรม สิ่งแวดล้อม หรือความผิดปกติของภูมิคุ้มกัน เช่น แพ้อาหารหรือสารก่อภูมิแพ้ในอากาศ สารระคายเคือง เหงื่อ การเกา การติดเชื้อของผิวหนัง ความเครียด การอาบน้ำอุ่นจัดทำให้ผิวแห้ง การใช้สบู่ที่มีความเป็นด่างทำให้ผิวแห้ง เป็นต้น

อาการที่พบบ่อย

ผื่นแดงคันตามข้อพับ เช่น ข้อพับแขน ข้อพับขา คอ รักแร้ ขาหนีบ ร่องก้น

ผื่นหรือตุ่มคันตามแขน ขา 2 ข้าง แต่บางรายก็เป็นข้างเดียว

เป็นดวงหรือวงขาวบริเวณแก้ม แขน ขา หรือลำตัว อาจเป็นวงเดียวหรือหลายวง

ตุ่มนูนบริเวณรูขุมขนส่วนแขน ขา

ผื่นคันแดงหรือน้ำตาลบริเวณศอก เข่า ต้นคอ

ผื่นแดงลอกเป็นสะเก็ดที่นิ้วมือ นิ้วเท้า ฝ่ามือหรือ ฝ่าเท้า

ริมฝีปากแดง แห้งลอกเป็นขุย เป็นๆหายๆ

อาการคัน ทำให้นอนไม่หลับ หงุดหงิด การเกาหรือแกะผิวหนังอย่างมาก ทำให้อาการผิวหนังอักเสบกำเริบมากขึ้น มีน้ำเหลืองออกมาที่ผิวหนัง ยิ่งทำให้อาการคันกระจายไปทั่วตัวที่ ชาวบ้านเรียกว่า “น้ำเหลืองเสีย”

จุดสังเกตตำแหน่งที่พบบ่อย

แก้ม (ทารก), คอ, ข้อพับแขน ขา, ข้อเท้า, หลังต้นขา, หลังเท้า

ภูมิแพ้ผิวหนังวัยทารก (Infantile atopic dermatitis) จะมีผื่นขึ้น 1-2 เดือนแรก

ส่วนมากพบบริเวณใบหน้า คาง ตามลำตัว แขน ขา

หากมีอาการแพ้ระดับปานกลางไปจนถึงรุนแรงมักจะมีการแพ้ของอาหารร่วมด้วย เช่น แพ้อาหารผ่านนมแม่

ภูมิแพ้ผิวหนังวัยเด็ก (Childhood atopic dermatitis)

ช่วงวัยนี้มักจะพบผื่นตามข้อพับแขน ขา ข้อเท้า

มักกระตุ้นจากการแพ้เหงื่อ ไรฝุ่น และอากาศ เมื่ออายุมากขึ้นอาการจะดีขึ้นเหลือเพียงผิวแห้ง หรือเด็กบางคนยังมีอาการไปตลอดจนถึงช่วงวัยรุ่น

ภูมิแพ้ผิวหนังในวัยรุ่นและผู้ใหญ่ (Adolescent or adult type atopic dermatitis)

ส่วนใหญ่จะเป็นๆ หายๆ อาจมีสิ่งกระตุ้นทำให้เกิด เช่น เหงื่อ การอาบน้ำอุ่นทำให้ผิวแห้ง อากาศแห้งในฤดูหนาว การเกาจนติดเชื้อที่ผิวหนัง หรือสารก่อภูมิแพ้ในอากาศ เช่น ไรฝุ่น เป็นต้น

การตรวจวินิจฉัย

ซักประวัติอาการทางผิวหนัง ประวัติครอบครัว ตรวจร่างกาย

การตรวจเลือดหาแอนติบอดี้ต่อสารก่อภูมิแพ้ที่สงสัย (Specific IgE to food allergen / aeroallergen)

การทดสอบภูมิแพ้ที่ผิวหนัง (Skin prick test)

วิธีที่นิยมที่สุด เพราะเป็นการตรวจที่ถูกต้อง แม่นยำ ไม่มีความเจ็บปวด ไม่ต้องเจาะเลือด

โดยต้องงดรับประทานยาแก้แพ้อย่างน้อย 7 - 10 วัน และไม่มีผื่น

- สำหรับเด็กทารกจะทำการทดสอบที่บริเวณหลังส่วนบน

- สำหรับเด็กโตหรือผู้ใหญ่จะทำการทดสอบที่บริเวณท้องแขน

การรักษา

ยาทา ได้แก่ ยาสเตียรอยด์ชนิดทา

ยาทาลดการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์

ยารับประทาน ได้แก่ ยาแก้แพ้เพื่อลดอาการคัน, ยาฆ่าเชื้อกรณีที่มีการติดเชื้อร่วมด้วย หรือยาสเตียรอยด์ชนิดรับประทานกรณีที่อาการผื่นรุนแรงมาก

การป้องกัน

ทำความสะอาดร่างกายและล้างมืออยู่เสมอ

ควรใช้สบู่อ่อนๆ ไม่มีน้ำหอม ไม่มีสารกันเสีย และอ่อนโยนต่อผิว

ทาโลชั่นทุกครั้งหลังอาบน้ำภายใน 3 นาที หรือ หลังเช็ดตัวหมาดๆ เพื่อให้ความชุ่มชื้นแก่ผิว

หลีกเลี่ยงการใช้น้ำยาปรับผ้านุ่ม ผงซักฟอกที่มีสารเคมีหรือน้ำหอมแรงๆ

หลีกเลี่ยงการใส่เสื้อผ้าที่รัดแน่น เนื้อผ้าลูกไม้ เนื้อหยาบหนา หรือผ้าขนสัตว์ ซึ่งอาจจะทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิว

หลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีฝุ่นละออง แมลง และยุงชุกชุม

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ และออกกำลังกาย เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย

-------------------------------------------------------------------------------------

 โรคงูสวัด

เป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส ที่เรียกว่า ไวรัสวาริเซลลา (varicella virus) ซึ่งเป็นเชื้อเดียวกับไวรัสที่ทำให้เกิดโรคสุกใส และเป็นไวรัสที่อยู่ในกลุ่มเดียวกับไวรัสเริม โดยที่ผู้ป่วยเมื่อเป็นโรคสุกใสแล้ว เมื่อหายจากโรค เชื้อไวรัสจะเข้าไปซ่อนในปมประสาท และจะถูกกระตุ้นเมื่อร่างกายมีภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ ซึ่งไวรัสจะมีการแบ่งตัวทำให้การปล่อยเชื้อไวรัสออกมาตามแนวเส้นประสาท

อาการ

เบื้องต้นคือปวดแสบปวดร้อนที่ผิวหนังซึ่งถูกควบคุมโดยแนวเส้นประสาทนั้น ต่อมาจะมีผื่นแดงตามด้วยตุ่มน้ำในลักษณะเป็นกลุ่มเรียงตัวตามแนวเส้นประสาท โดยที่ตุ่มน้ำสามารถกลายเป็นตุ่มหนองและแตกเป็นแผล หรือเป็นสะเก็ดตามมาได้ หลังจากอาการทางผิวหนังหายแล้ว อาจมีอาการปวดเรื้อรังในผู้ป่วยบางราย รวมถึงอาจมีแผลเป็นตามหลังได้

บริเวณที่พบ

ส่วนใหญ่มักมีอาการทางผิวหนัง ในบางรายที่มีตำแหน่งใบหน้า  อาจจะต้องระวังโรคงูสวัดเข้าดวงตา

การเกิดการกระตุ้นของไวรัส varicella ที่ทำให้เกิดโรคงูสวัดนั้น

มักเกิดขึ้นในผู้สูงอายุ  ผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่อง และผู้ป่วยที่รับประทานยากดภูมิคุ้มกัน ผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้ยาเคมีบำบัด 

การป้องกัน

งูสวัดเป็นโรคที่สามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน (Zoster vaccine) การฉีดวัคซีน zoster  จะใช้ในผู้สูงอายุที่อายุมากกว่า 60 ปี วัคซีนจึงเป็นเครื่องมือใหม่สำหรับให้แพทย์เลือกใช้

ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่ติดเชื้อ สร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย ด้วยการออกกำลังกาย ลดความเครียด พักผ่อนให้เพียงพอ

การรักษาโรคงูสวัด

มีทั้งการรักษาตามอาการ และการรักษาร่วมกับการใช้ยาต้านไวรัส เพื่อช่วยให้การหายของโรคเร็วขึ้น และให้ยาแก้ปวดปลายเส้นประสาท เพื่อป้องกันและลดความทุกข์ทรมานจากโรคงูสวัด หากสงสัยว่าเป็นโรคงูสวัด แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ เนื่องจากการรักษาในช่วงแรกของโรคมีผลการรักษาที่ดีกว่า

-------------------------------------------------------------------------------------

โรคผิวหนังเนื้อชาหรือโรคเรื้อน

เป็นโรคติดต่อเรื้อรังชนิดหนึ่งซึ่งเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ที่มักอาศัยอยู่ในบริเวณผิวหนัง และเส้นประสาทส่วนปลาย และเยื่อบุจมูกของผู้ป่วยระยะติดต่อ

การติดต่อ

โดยการอาศัยอยู่ใกล้ชิดสัมผัสกับผู้ป่วยที่มีเชื้อมากเป็นเวลานาน และได้หายใจเอาเชื้อโรคนี้เข้าสู่ร่างกาย แต่คนทั่วไปมากกว่า 95% จะมีภูมิต้านทานตามธรรมชาติอยู่แล้ว

อาการ

เชื้อโรคเรื้อนจะทำลายเส้นประสาทส่วนปลาย และผิวหนัง

โรคเรื้อนในระยะเริ่มแรก

จะเป็นชนิดเชื้อน้อย โดยพบผิวหนังเป็นผื่นวงด่าง สีขาวหรือสีแดง มีอาการแห้งชา เหงื่อไม่ออก เป็นมัน

โรคเรื้อนในระยะรุนแรง

จะเป็นชนิดเชื้อมาก โดยพบว่ามีผื่นนูนแดง หรือตุ่มแดงทั่วตัว ไม่คัน เส้นประสาทถูกทำลาย ทำให้มีอาการ มือเท้าชา กล้ามเนื้ออ่อนแรง

อาการน่าสงสัยว่าเป็น

ผิวหนังเป็นวงด่าง สีขาวหรือสีแดง มีอาการชา เป็นผื่น ตุ่มนูนแดง ไม่คัน ไม่เจ็บ

ใช้ยากินหรือยาทา 3 เดือนแล้วไม่หาย ให้รีบเข้ามารับการรักษาเพื่อเป็นการตัดวงจรการแพร่ของโรคและลดความพิการ

หากวินิจฉัยเป็นโรคผิวหนังเนื้อชาสามารถรักษาฟรีได้ที่โรงพยาบาลของรัฐทุกแห่งทั่วประเทศ

บริเวณที่พบมาก คือ

แขน ขา หลัง และสะโพก

การรักษา

ยารับประทานฆ่าเชื้อ โดยต้องรักษาต่อเนื่อง 6 เดือน ถึง 2 ปี แล้วแต่ความรุนแรง แต่ต้องมารักษาภายใน 1 ปี หลังจากเริ่มมีอาการ

-------------------------------------------------------------------------------------

เห็บทำให้เกิดอาการแพ้ที่ผิวหนังได้

แพทย์ผิวหนังมีคำแนะนำนะคะ

ถ้าโดนเห็บกัด ทำให้เกิดอาการแพ้ที่ผิวหนัง บางคนเกิดอาการรุนแรงได้

มักพบในสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข แมว ซึ่งเป็นสาเหตุของพาหะนำโรคหลายชนิด

หมอจะนำวิธีการป้องกันและการรักษาที่ถูกวิธี

เราต้องระวังเห็บกัด เพราะเห็บเป็นสัตว์กินเลือด ขยายพันธุ์ได้รวดเร็วมาก เห็บตัวเมียจะขยายขนาดตัวได้ 4-5 เท่า หรืออาจมีขนาดเท่าข้อนิ้วก้อย ซึ่งปกติเห็บอาศัยอยู่กับสัตว์เลี้ยง และสัตว์เลี้ยงก็อยู่ใกล้ชิดกับคน จึงมีโอกาสถูกเห็บกัดได้ โดยในบางคน เมื่อถูกเห็บกัดสามารถก่อให้เกิดอาการแพ้รุนแรงที่ผิวหนังได้ หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องอาจเกิดอาการแทรกซ้อน ทำให้เกิด ฝี หนอง และอาจติดเชื้อในกระแสเลือด เห็บชอบอยู่ในที่อับชื้น และพื้นที่แคบๆ

วิธีการป้องกัน คือ กำจัดแหล่งรังโรค รักษาสุนัขที่มีเห็บ อาบน้ำรักษาความสะอาดสัตว์เลี้ยงสม่ำเสมอ รักษาความสะอาดของบ้านหรือที่พักอาศัยและเครื่องนุ่มห่ม

การรักษาที่ถูกวิธี คือ หากทีอาการแพ้ที่ผิวหนังให้รีบมาพบแพทย์ทันที และกำจัดแหล่งที่อยู่ของเห็บให้สะอาดเรียบร้อย

-------------------------------------------------------------------------------------